عمری‌ست اسیر دل زندانی خویشم

(پریشانی)

 

عمــــری‌سـت اســـیر دل زنـــدانی خویشم
فــــارغ ز هـــــوا و ز هـــوســرانی خویشم

 

از هـرچـه زلیخــاست ، بـــرى گشـته‌ام امـا
محکـــوم‌تــریــن یوسـف زنـــدانی خویشم

 

طــالـب بـه رمــوز عقـــلایـم ولی افسوس!
ســر در گــم اســـرار ، ز نـــــادانی خویشم

 

بیــــزار ز تـــزویـــر و ریــــاکــــاری‌ام امـــا
خشـنود ز کــــردار و مسلمــــانــی خویشم

 

بـر اهـــل جهــان تکیــه نکـردم به همه عمر
سـرشــار ازیـن خصــلت انســـانی خویشم

 

چشـمی نگشــایــم بـه روی مــاه شب تــار
تــا در طــلب آن مـَـــه کنعــــــانی خویشم

 

دریــاسـت اگـرچــه متـــلاطــم گـه و بیگاه
آسـوده دریـن کشـتی طـــوفـــانی خویشم

 

ساکن به کــویـر (قمم) و قسمتم این‌ است
قـــانـــع بـه هــــوای دل بـــــارانی خویشم

 

هرچنـــد کـه آواره‌‌تـــریــن سـاکـن شهـــرم
راضی ولی از بـی‌سـرو ســامــانی خویشم

 

در شهـــر ، یکی نیست که مــا را بشــناسد
چون گمشده‌ی شهــر غـزل‌خوانی خویشم

 

از نــام و نشــانــم خبـــرى نیسـت ولیکــن
مشهـــور بـه القــــاب پـــریشــانی خویشم

 

چون حسرت گل‌هاى اقاقی به سرم نیست
عمــری‌ست که سرگرم گل افشانی خویشم

 

از خویش بـریـدم که به خویشان رسم امـا
در مسلخ خویش‌است که قـربـانی خویشم

 

این پـاسـخ آن پیـــر مـــراد است که گوید:
"دلبسـته ى یــــاران خـــراســانی خویشم"

 

(ساقی) بـده جـامی که سر از تـن نشناسم
هرچند که مسـت از می عــرفـانی خویشم

 

سید محمدرضا شمس (ساقی) 

1387

روزگاری مردمان رو به راهی داشتیم

(ربـــا)

 

‌روزگــــاری مــــردمــان رو بــه‌راهــی داشتیم
بــر فــرامیــن خـــداونـــدی نگــاهــی داشتیم

 

انــدک انــدک، دور گشـتـیم از فـــرامیـــنِ اِلاه
نیست فـرقـی دیگر امروزه میـان راه و چـــاه

 

ظـاهـــراً جمله مسلمــانیـم و دَم از حــق زنیم
بــاطنــاً از نفـس شیطــانـی ، دمِ مطــلق زنیم

 

بــا حــرام زنــدگــانی خــو گــرفتـیم ای خــدا
از حـلالـت انـدک انـدک رو گــرفتـیم ای خــدا

 

رزق‌مـــان آلــوده گشــته بـا ربــــا و بـا نـــزول
مِهــــر تــابــان مسلمـــانی مــا ، کـــرده افـــول

 

گــرچــه گفتـی در "کــــلام الله" از قبــح ربـــا
نیسـتـیم امــــا بـــه احکـــــام الهــــی ، آشـــنا

 

بـانـک‌هـا امـروزه تـــرویـج ربـــاخــواری کنند
ایـن مسلمـان‌پیشگـان، ابلیـس را یـــاری کنند

 

پـایـه‌ی ایمــان، تـزلـزل یـافت از مــالِ حـــرام
کشـور اســلام شـد ویـــرانــه از فسـقِ مـــدام

 

این سکـوت اولیـــای دیـن و مـذهـب بی‌گمان
می‌فــزایــد بر چنین تـــرویــجِ بـی‌دینـیِ مـان

 

کشـور اســلامیِ ایـــران و جنــگِ بـــا خــــدا؟
پس چــه فـرقـی هست بین فاسقین و اتقیــا

 

نصّ قــرآن است آن‌کس کـه ربــاخــواری کند
گــوییـا در کعبــه بـا مــــادر ، زنـــاکـــاری کند

 

نـه به یک‌بـار این عمل باشد که بل هفتــاد بار
کـرده با مــادر "زنـــا" آگـاه بـاش ای هـوشـیار

 

گـر سـپرده می‌گــذاری ایـن‌زمـان در بـانـک‌هـا
بـی‌گمـان ، هسـتی شـریـکِ دشمنـانِ بــا خــدا

 

نیست فرقی آنکـه می‌گیــرد ربـــا ، یا می‌دهـد
توأمان‌است این کبـیره چون خــدا فرموده رد

 

پس به‌خود آی ای مسلمان و دمی اندیشه کن!
شعر (ساقی) را به گـوش آویزه تا همّیشه کن!‌

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

هرگز گمان مکن که کمان فرق می‌کند

(فرق می‌کند)

 

هـرگـز گمـان مکـن که کمــان فرق می‌کند
تیـــری کــه بگــذرد ز نشــان فرق می‌کند

 

بیچــاره ملتی که گمــان کرده شـیخ شهر
چون شـارع‌ است بـا دگـران فرق می‌کند

 

وقتی که سـنگ گشـته دل خلــق روزگـار
آب روان و صخـره چه‌سان؟ فرق می‌کند

 

وقتی کـه نیست تـابش خورشـید زنـدگی
آیـا بهـــار و فصــل خــــزان فرق می‌کند؟

 

وقتی که خالی ‌اَست دل از شادی و امید
آیـا مگـــر نهـــــان و عیــــان فرق می‌کند

 

وقتـی عقیــــم ، گشـــته درختــــان آرزو
کـی؟ زنـدگی پیــر و جــوان فرق می‌کند

 

وقتی که دخـل و خـرج ، بـرابـر نمی‌شود
آیــا چگـونـه؟ سـود و زیــان فرق می‌کند

 

وقتی که نیست پول سیاهی به جیبب‌ها
ارزان‌‌متــاع و جنس گــران فرق می‌کند؟

 

وقتی که گوش‌ها شده بسته به‌روی خلق
کی؟ نـالـه یا که داد و فغــان فرق می‌کند

 

بــر گـوش آنکه نیست دلش بـا خــدا مگر
نـاقـوس دیــر و بـانـگ اذان فرق می‌کند؟

 

وقتی که زرد گشـته رخ از رنــج روزگـار
اصـلاً مگــر کـه بــا یــرقــان فرق می‌کند

 

وقتی که نیست مهــر و وفــا و صداقتی
یـاری و دشمنـی، نـه گمـــان فرق می‌کند

 

وقتی خبـر ، شکـاف دهد سینه را ز غــم
کی؟ پیک مـرگ و نامه‌رسان فرق می‌کند

 

وقتی کـه قفــل گشته دهـــان سخنـوران
آیـا دهـــان ، بــدون زبــــان فرق می‌کند؟

 

وقتی که نیست ساغر (ساقی) دوای درد
کی؟ جـام زهـر و رطل گران فرق می‌کند

 

آیـد مگـــر ز راه بعیـــد آن امیــــد جـــان
وآنگـه امــور خلـــق جهـــان فرق می‌کند

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

یکدلی دور ز گفتار و بیان من و توست

(همــدلــی)

 

‌یکــدلــی ، دور ز گفتــار و بیــان من و توست
زآنکــه بسـیار تفـــاوت به میــان من و توست

 

گـاه از مهـــر و گـه از قهــــر ، رهـا بـر دل‌مــان
تیــرهــایی ز تنــاقض بــه کمــان من و توست

 

حرف دل چون دُرِ نـابی‌ست در آغوش صدف
کـفِ دریــاست که بـر روی زبــان من و توست

 

همــزبــانــی نبـــرَد ره ، بــه نهـــانخــانــه‌ی دل
همــدلــی‌ مخـــزن اســرار نهــان من و توست

 

مهـــروَرزی کــن و انــدیشـه‌ی بیهــوده مکــن!
تـا ببینی که چــه‌هــا در شریــان من و توست

 

کـی؟ شود گـوش بخیـل آگـه از اندیشـه‌ی مـا
"تـا اشـارات نظــر ، نـامـه‌رسـان من و توست"

 

پــاک کـن گـرد کــدورت ز دل و جــلوه نمــای
که جز این هرچه نمایی به زیان من و توست

 

عمــر چون بـــاد ، گــذر می‌کنـد و مـا غــافــل
کــه پیــــام آورِ ایـّـــام خــــــزان من و توست

 

آیــد آن روز ، کـــه یــــــادآور ایـّــــام شـــباب
روی دیــوار فقط عکـس جــوان من و توست

 

گــرد پیــری که ز طـوفـان جــوانـی برخاست
بنگــر امــروز که بر چهــره از آنِ من و توست

 

تـا به‌کـی؟ خیــره‌ در آییــنه‌ی نخــوت بشویم
دل بـی‌‌کیــنه‌ی عــالــم ، نگـــران من و توست

 

گنــج قــارون نشود سـدّ رهِ مـرگ ای دوست!
وقـت رفتــن بخــدا بـــارِ گــران من و توست

 

چون غبــاری کـه ازین خــاک ، بپـاخـاسته‌ایم 
بـاز هـم در دل این خــاک مکـان من و توست

 

می‌تـوان یک دلِ عـاشـق، به همه هــدیه کنیم
این دل ماست که یک عمر نشان من و توست

 

(سـاقیــا)! تــا نشـوی محــــرم اســرار کسـان
بـی‌اثــر نغمــه و گفتــار و بیــان من و توست

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

هیچ می‌دانی چرا زار و پریشانم هنوز؟

 

(طبیب عشق)

 

هیــچ مـی‌دانـی؟ چــــرا زار و پـریشانــم هنوز
چـون دل از دلبــر گــرفتــن را نمـی‌دانــم هنوز

 

ای طبـیب عشق! از من از چه روگــردان شدی
کـوهی از درد و غمـم، محتـاج درمــانــم هنوز

 

گرچه خود یک سر بـریدی عهــد دیرین را ولی
من علـی‌ٰرغـم تو بر این عهــد و پیمــانــم هنوز

 

گشـته در خـون از تحسر بــرکـه‌ی چشمم ببین
اشک‌هـایم می‌چکـد از خـون به‌دامــانــم هنوز

 

لحظــه‌ای غــافـــل نشـد یــادم ز مـــاهِ روی تو
طـــالـــع روی تــو را ، آیـیـــنـه گــردانــم هنوز

 

رانــده‌ای بیــرون اگــر از خـــانــه‌ی قـلبت مـرا
جــــای داری در میـــان قـلـب ویــــرانــم هنوز

 

از گـــرانــی، عــاقبـت بــــازارهــا گــردد کسـاد
گـرچـه مــن بیـــزار از اجنــــاس ارزانــم هنوز

 

گــر به‌سـنگ غــم شکسته شیـشه‌ی قلبــم ولی
من تو را با این دل بشکسته خــواهـانــم هنوز

 

سـال‌هـا بگـذشت و در حسرت-سرای انتظـــار
چشم بر راهت نشسته، مـات و حیـرانــم هنوز

 

سـروِ انــدام تــو را دیــدم چـو در بــاغ خیــال 
همچو نیلــوفر به دور خویش پیچــانــم هنوز

 

جسم بی‌حــالــم نبـین و این سکـوت خسته را
عـاشـقی درمــانــده‌ام اما غــزل‌خــوانــم هنوز

 

عشـقِ امــروزی شــده انــدیشــه‌ی روبـــاه‌هــا
بیشـه_زار عــاشــقی را شــیر غـــرّانـــم هنوز

 

عــاقــلان، دیـوانه خـواننـدم زننـدم پوزخنــد
زیـر پُتکِ طعنــه‌ها محکم چو سِــندانــم هنوز

 

ای بهــــار دل‌نشــین! گــل کــن بــه بـــاغ آرزو
جـان به لـب آمد که در بنـــد زمســتانــم هنوز

 

در دلِ مـُـرداب ایــن دنیــا اگــر هســتم اســیر
قطــره‌ای از مــوج دریــایی خــروشـانـم هنوز

 

پس مکـن از من نهــان، شـوق درون خسـته را
چون نهــانِ عشـق را سربسته، مـی‌دانــم هنوز

 

دیـدگــانم شد سپـید از عمـــر جـان‌فـرسا ولی
عشـق را از بــرق چشمــان تو میخو‌انــم هنوز

 

دل نبستم بر کسی غیــر از تو آگــاهــی که من
عشـق را در سیـنه از غیــر تــو نتــوانــم هنوز

 

(ساقی) چشــم خمــارت را چــو دیــدم در ازل
مَست آن چشـم خمــار و نــاز مــژگــانــم هنوز

 

گرچه می‌گــویـم سخــن در بـــزم اربــاب ادب
طفـل ابجــدخـوان و شـاگــرد دبسـتانــم هنوز

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
1396

 

غزال چشم تو ای دوست چو کشد ما را

«السـلام علیک یـا ابـاصـالح المهـدی»
࿐❁❈❁࿐✿࿐❁❈❁࿐

(شکیب ِ جان)

غزال چشم تو ای‌دوست! چون کُشد ما را
چگــونـــه؟ دل نبَـــرد ، دلبـــران رعنــــا را

به یک کـرشمـــه دلـی را اسـیر خــود داری
منیژه ، لیـلی و شیرین و ویس و عـَـذرا را

بــه چــاہ عشـق، کِشـی یـوسـف پیمــبر را
که زیــر پـــا نهـد از عــاشـقی ، زلیخـــا را

غبـار کـوی تو چون مـردہ ، زنـدہ می‌سازد
چه حاجت ا‌ست؟ به عالم ، دم مسـیحا را

به جمکــران حضورت ، نهــاده‌‌ام چون دل
کجــا نیــاز ، بـه دیــر اسـت؟ یـا کلیـسا را

به کشـف یــار نـدارد نظــر بـه وادی طــور
اگر که جلــوہ نمـایی به نظــرہ، مــوسـا را

رسد به پــای تو گر دسـت انتظـــار امشب
دهـَـم به شـوق وصـالت! تـن و سر و پـا را

به تشـت عشق، بـِبــُـرّنــد اگر سرم هــرگـز
غمــم مبـــاد و کنــم اقـتـــدایْ ، یحیـــا را

شرار فتــنه ی ســودابه را به جـان بخــرم
سـیـاوشــانه بسـوزنــد اگـــر مـــرا ـ یـــارا

به رهن مِی ، دهم این خرقه ی ریـا امشب
که هیــچ خـــردہ نگیرند شیــخ صنعـــا را

بلنـــد پــایــه ‌تـر از وهمــی و خیــال‌سـتی
کـه بـــالِ اوج، بگیـری ز عقـــل و عنقـــا را

معــادلات جهــان ، سخـت می‌شود هـر دم
بیـا و یک‌شبه خود حـــل کن این معمـــا را

بیـا و بر دل شــوریـده ام ، نگـــاهــی کــن!
کـه وقـت، تنــگ و نشاید طــلوعِ فـــردا را

اگــر بــه مــاہِ جمــالـت! نگـــاه مــن افتـــد
ز شـعـشـعــات نگــاهــت شــوم جهـــان آرا

به انتظــار نشـیـنم چو جمـعـــه ‌هــای دگـر
خــدا کنــد کــه بیــایی بــه رســم دیـــدارا

مپـوش مــاہِ جمــالـت بـه طــرّه ی گیسوی
بـــزن کنـــار ، کنـــون پــردہ ‌ی چـلـیـــپـا را

"دلــم قـــرار نمی‌گیــرد از فغـــان ، بـی‌تــو"
شکیـب ِ جــان! نظــری، جــانِ نـاشکیــبا را

به حجــله‌گـاہ وصـالـت نشسته‌‌ام یک عمر
بـــزن بــه چـنــگ تـــرنـُـم ، نُـتِ نکیــسا را

زمانه تلخـی هجـرت! از آن به کامم ریخت
که عـرضـه مختصر افتـادہ این تقــاضــا را

کنون‌که هست تقـاضـای جــلوه‌گـاه جمــال
تـو هم به گـــوش کـرامــت ، شــنو تمنــا را

"نفس شمــار به پیچــاک" انتظــار تــوایــم
بیـا که جــان بـه لـب آمـد قلــوب شــیدا را

مجــالِ از تـو نـوشـتن اگرچه بســیار است
ولی بس اسـت همین واژہ ‌هــای گــویــا را

قلنـــدرانـه سـرودم گــر این غـــزل امشـب
تو هـم به رسـم سلیمــان، نظــر نمــا مــا را

قصـیده‌وار اگر این غــزل به شعر نشـسـت
به وصـف تو طلبـــد ، بلکــه مثــنوی هــا را

بـه کــوی میکــدہ، آوارہ‌ایــم و سـرگــردان
بــریــز (ساقی) میخـــانـه! جـــام میــنـا را

سید محمدرضا شمس (ساقی)

عاشقان را چو خداوند، دل از آینه ساخت

(بیرق عشق)

 

عـاشقـان را چو خداوند، دل از آینــه ساخت
پــرتـــوی نیـز ز خود بر دل عشــاق انـداخت

 

زنـدگـی، بـی مـَــدد عشـق ، به هــم می‌ریـزد
که به سختی بتــوان بـار دگـر ، آن را ساخت

 

همـتـی کـــن بـه ره عشـق و دلـت را دریــاب!
آنکه بی‌عشق کند سر، به‌ جهان خواهد باخت

 

عشق وادی جنــون است و تـوان فــرسا نیــز
آتش عشـق چه دانـی که بسی سـینه گداخت

 

عشق دریـای عظیمی‌است کـه با زورق عقــل
نتــوان هیـچ بـه ایـن بحـــر معمـــا پــرداخت

 

بیـــرق عشـق ، بیفتــد بـه کـف عـــاشـق اگـر
مـی‌تــوانــد بـه بـلنــــدای جهـــانش افراخت

 

تــا مبــادا کــه بمـانـی عقـب از تـوسن عشـق
بــا سمنــد دل و بــا رخش خـِــرد باید تاخت

 

عشق نـوری‌است که بر سـینه‌ی عـاشق تـابـد
تـــا دهـــد آینــــه‌ی تیــــره‌ی دل را پـرداخت

 

غافل از چهره‌ی شیطان مشو در قامت عشق
کـن تـوکـل به خـــدا تـا بـدهـد بر تو شـناخت

 

هـرکـه از دور شود خـَــم به بـرت ، آگـه بـاش!
که کمـان تا نشود خـَــم ، نتـوان تیــر انداخت

 

بـــاش هشــیار مبــــادا شـکنــی قـلـب کسـی!
خـُـرم آن دل که به الفـت دل خلقـی بنـواخت

 

مَشَـوی غــافــل و مــانـَد ز تو دِیـنی به جهان
که اجــل آیـد و هــــرگــــز نتـوانــی پرداخت

 

(ساقیا) عشـق ، کــدورت نپــذیــرد هـــرگـــز
عـاشقـان را چو خداوند ، دل از آینــه ساخت

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

خسته‌ام از شعرهای نطفه ی افیون و بنگ

ژاژخــوایــان)

 

خسـته‌ام از شعـــرهــای نطفــه ی افیــون و بنـگ
شعــرهـایـی که نمـوده عــرصـه را بر شعــر ، تنـگ
‌‌
‌‌خسـته‌ام از مــدّعــی‌هــایـی کـه بـر تــن کـرده‌اند
جــامــه‌ی رنــدان ولیکن ، با هـــزاران رنگ و ننـگ
‌‌
‌‌خسـته‌ام از ژاژخــایــانــی کـه در قـامـوس شعــر
واژه‌هــا را کــرده دسـتاویــز خــود با ننگ و رنـگ
‌‌
‌‌خسـته‌ام از نــوســرایــانــی کـه گــویـی می‌کنند
مهمــــلات خــویـش را تحمیـــل ، بـــا زور تفنـگ
‌‌
‌‌‌طبــل‌‌هــای خــالــی امـّـا ـ بـا صــداهــای فــریـب
در هیــاهــوی حبـــابــی گــوش‌هــا را کرده منـگ
‌‌
‌‌تا به کی باید سکوت و هی سکوت و هی سکوت
تا به کی؟ بــاید دَلنـگ و هـی دَلنـگ و هـی دَلنـگ
‌‌
‌‌بس کـن ای خــالـی ز فــرهنـگ ای بـدون اعتــبار
وامــداری تــا بـه کِــی؟ از یـــاوه گــویــانِ فرنـگ
‌‌
‌‌تا به کی؟ خواهی بگویی شعر یعنی: حرف مفـت
تا به کی؟ خواهی ببافی هی جفنگ و هی جفنـگ
‌‌
‌‌‌گــو چگــونـه؟ مـی‌کنـی سـگ_‌مـاهـی مــرداب را
در قیــاس مــاهــی دریــای هیـبـت، چــون نهنـگ‌
‌
‌‌‌در کجـــا دیــدی شغـــالــی در مصــاف شــیر نــر
کـی؟ تــوان بـــوزینــه‌‌ای را دیــد ، همپــای پلنـگ‌
‌
‌شـاعــری کـردنـد: فــردوسـی ، نظـامـی ، رودکـی
حـافظ و سعـدی و صـائب از فخـامـت ، بی‌درنـگ‌
‌
‌‌‌ابلهــی را کــن رهــا و رســم رنـــدان ، پیشه کــن
نقـش کـن بـا واژه‌هــای شعـــر، یک بـــوم قشـنگ‌
‌
‌‌‌کــن بیــان! انـدیشـه را بـا لفــظ و معنـــای وزیــن
مثــل (ساقی) بـا مــوازیـن و مکـن هــرگــز درنـگ
‌‌
‌سید محمدرضا شمس (ساقی)

مژده یاران! که ز ره ماه خدا می‌آید

(شَهْرٌ رَمَضـانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُـرآنُ)
࿐❁❈❁࿐✿࿐❁❈❁࿐

(مــــاه خــــدا)

 

مــژده یـــاران که ز رَه ، مــاهِ خـــدا می‌آید
مـــاهِ دلـــدادگــی و مِهــــر و وفـــــا می‌آید

 

مـــاهِ صـیقـــــل زدن روح و دل زنگــــــاری
مـــاهِ تسبـیح و منــاجــات و مَــهِ بیــــداری

 

مـــاهِ تنـــزیــل کتـــاب احـــدیـت ، قـــــرآن
مـــاهِ جــاری شـدن رحمـت و مــاهِ غفـــران

 

رمضـان، ماه ضـیافـت به سرِ سفره‌ی مهـــر
که در آن عشق خــدا می‌بَردت تا به سپهـــر

 

عشق یعنی : ملکــوتی شــدنِ یک دلِ پــاک
آنکه از بنــدگی محض زند سجده به خــاک

 

دارم امّیــــد در ایـن مــــاهِ بـــدون همـتــــا
عـاری از معصـیت و مفسـده و ریب و ریــا

 

غــــرق بحــــر کــــرم لایتـــناهــی گــردیــم
بهــــره‌ور ، از گهــــر فیض ِ الهـــی گــردیــم

 

توشــه گیــریــم ازیــن مـــاه بـــرای فــــردا
تــا کـه شرمنــده نگـردیم بــه‌ درگــاهِ خـــدا

 

ای‌خوش آنکو که به این مـاه ، مشَرّف گردد
وآنگهـی نــزد خـــدا در شرف ، اشرف گردد

 

من کـه بیمــــارم و نـــالایــق ایـن مهمـــانی
گرچـه هستم بخــدا شــایــق ایـن مهمـــانی

 

چه کنم سَلبِ سعــادت شده افسوس از من
دارم امّیــــد بــه درگــــاه خــــدای ذوالمــن

 

که نصیـبم کنــد از جـــام عطــایش نـوشـم
گرچه یک عمر بـوَد کـز کـرمـش مـدهـوشـم

 

درِ میخـــانه گشـوده‌ست چو مــاه رمضــان
(ساقی) از باده‌ی این ماه، به ما هم بچشان‌

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)