اشعار سید محمدرضا شمس (ساقی)

ساغر خیال
آخرین نظرات

۱۵۰ مطلب با موضوع «غزل» ثبت شده است

(می‌نالم)

 

من از مردم فریبانِ خدانشناس ، می‌نالم
که با نام خدا خوردند حق‌الناس می‌نالم

 

از آنکه سفره‌اش رنگین شده از خون محرومان
ولیکن با خودش ، ما را کند مقیاس می‌نالم

 

دلم خون است از آدم‌نما میمون خوش‌رقصی
که دم از حق زند؛ از دست این نسناس می‌نالم

 

ازین اهریمنانی که به جلد آدمی رفتند
ازین دیوانِ اهریمن‌تر از خناس می‌نالم

 

تنم در آسیای زندگانی ، بی رمق گشته...
که مثل دسته‌های خسته‌ی دستاس می‌نالم

 

چو عمری صادقانه در مسیر عمر کوشیدم
از آن کس که ندارد حرمتم را پاس می‌نالم

 

چنان زخمی به دل دارم ازین مخلوق بی وجدان
که گویی نیش خوردم نیمه‌شب از ساس می‌نالم

 

شکسته، قامتم چون خطّ نستعلیق و دیوانی
که مانند قلم ، بر صفحه‌ی قِرطاس۱ می‌نالم

 

گهی نالم به حال مردم قربانی تاریخ
نظیر ژاک رنه و دانتون و باراس۲ می‌نالم

 

شدم گاهی چو ژان والژان و ماریوس و کوزت۳ نالان
و گاهی هم به حال شخص آنجوراس۴ می‌نالم

 

هزاران بار مُردم از غم ، اما زنده گردیدم
ز دست معجزات حضرت الیاس۵ می‌نالم

 

چو عیسیٰ می‌کشم پَر عاقبت بر آسمان روزی
که من از فتنه‌ی یاران باراباس۶ می‌نالم

 

فشارم گاه پایین است و گاهی می‌رود بالا
ولی هرگاه می‌بینم به دستی جاس۷ می‌نالم

 

اگرچه دائماً کوشیده‌ام در زندگی اما...
ندارم چون که دیگر طاقت پرگاس۸ می‌نالم

 

نمی‌نالم از آن که : می‌کشد فریاد بیداری
ولی از آنکه خواب‌است و کشد خرناس می‌نالم

 

جهالت ریشه کرده ، ای‌دریغا بین این مردم
از این انسان تیپاخورده‌ی فرناس۹ می‌نالم

 

به می خو کرده‌ام ناچار اگر از غصه و ماتم
ولی چون از سر انسان بَرد احساس می‌نالم

 

اگرچه عالم مستی خوش‌است اما از آن روزی
که انسان را کند ولگرد و آس و پاس می‌نالم

 

نمی‌نالم ز دست (ساقی) و جامِ مِی و مستی
از آن که داد بر دستان من گیلاس می‌نالم .

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

 

۱ـ قرطاس : کاغذ
۲ـ ژاک رنه و دانتون : دو تن از انقلابیون فرانسه که اعدام شدند.
۳ـ ژان والژان و ماریوس و کوزت : شخصیت‌های داستان بینوایان که سرانجام ماریوس، جوان انقلابی با کوزت ازدواج کرد.
۴ـ آنجوراس : رهبر قیام پاریس که اعدام شد.
۵ـ الیاس : پیامیری که مردگان را زنده می‌کرد.
۶ـ باراباس : کسی که حضرت عیسی را به جای او به صلیب کشیدند.
۷ـ جاس : نبض‌گیر
۸ـ پرگاس : تلاش و کوشش
۹ـ فرناس : خوب‌آلود و نادان

"اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یٰا حَسَنَ بْنَ عَلِی الْمُجْتَبیٰ"

(یا کریم اهل‌بیت)

 

گُلی ، از گلشن طاها ، شکوفا شد چه زیبا شد
گلستان جهان زین گل مصفّا شد چه زیبا شد

 

امامِ مجتبی (ع) ، دوّم امام بر حق شیعه
به زهرا و علی از عرش، اعطا شد چه زیبا شد

 

نه تنها خانه‌ی مولاست شادی و شعف برپا :
مدینه غرق در شادی چو مولا شد چه زیبا شد

 

چنان بخشیده جان بر عالم این نوزاد زیبا که :
تداعی بخش انفاس مسیحا شد چه زیبا شد

 

شده ماه فلک ، آیینه دار ماه رخسارش
چنانکه زهره هم مات تماشا شد چه زیبا شد

 

زمین و آسمان آیینه بندان است از این مولود
جهان روشن از این ماه دل‌آرا شد چه زیبا شد

 

چه ماهی که بوَد روشنگر دل‌های ظلمانی
که گویی نیمه‌شب خورشید پیدا شد چه زیبا شد

 

ز حسن صورت و سیرت ، حسن شد نام نیکویش
به قاموس سخن این واژه معنا شد چه زیبا شد

 

بریز ای (ساقی) گردون! از آن جام دل افروزی
که هر دل که ندارد بغض ، شیدا شد چه زیبا شد

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
1389

(اَللّٰهْمّ عَجـّـِـل لِوَلٖیّکَ الْفـَــرَج)

(بهــــار)

 

اندک اندک ، آمده از ره ، بهار
تا کند دشت و دمن را گل‌عذار

 

می‌زند شانه به گیسوی چمن
با نشاط و خرّمی ، دست بهار

 

ابر رحمت می‌چکد بر بام شهر
می‌شود جاری دوباره جویبار

 

غنچه‌ها گل می‌کند بار دگر
می‌شود خرّم ، بساط روزگار

 

می‌زداید از دل کوه و کمر...
همچنین از سینه‌ها گرد و غبار

 

روح می‌بخشد به اشجار چمن
نغمه‌ی بلبل ، به روی شاخسار

 

هست فصل رویش آلاله ها
موسم گلگشت و سیر لاله‌زار

 

از خدا خواهم درین سال جدید
بهْ شود اوضاع و دل گیرد قرار

 

رو کند شادی دوباره بر وطن
رخت بندد رنج و غم از این دیار

 

ارزش پول وطن ، افزون شود
رونقی دیگر بگیرد کسب و کار

 

کاش امسال آید آن آرام جان
تا سر آید رنج ِ عصر انتظار

 

(ساقیا)! ما را بده آن باده‌ای...
که بَرَد از دل غم و از سر خمار

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

(اَللّٰهْمَّ عَجّلْ لِوَلٖیِکَ الْفَرَج)

( سلاله ی طاها)

 

بــر مــن بـتــــاب! ای مَـــــهِ زیبـــا ببینمت
تــا از ثـــریٰ ، بـه عـــرش ثـــریــــا ببینمت

 

در انتـظـــار مــاه رخــت روز و هفـتـــه ‌ها
هــر شــب نشـسـته‌ام به تمـــاشــا ببینمت

 

چشمم سپــید شد همه شب در غیـــاب تو
ای مـــاهِ شــب ‌فـــروز ! بـیــــا تـــا ببینمت

 

صد سلسله بشوق تو در خـواب رفته است
برخیــز ، ای ســـلالــــه ی طــاهـــا ببینمت

 

هی جمعـــه بی‌تو آمد و بی‌تو غــروب کرد
آیــا شــود بـه جمعــــه ی فــــردا ببینمت ؟

 

جـانم به لـب رسید و نفس در گلو شکست
بــر مــن بِــــدم مـُـــراد مسـیحـــا ! ببینمت

 

بس بیـت‌هـــا به شـوق غــــزال نگـــــاه تو
گفـتـــم کـه تا مـیـــان غــــزل‌ هـــا ببینمت

 

دلخسته‌ام ز خویش و ز خویشان رمیده‌ام
مشـــتـاقِ دیــــدنــــم بـــه تمـنـّــــا ببینمت

 

در این کــویــر تب‌زده عمـــرم به سر رسید
شــایــد بـه بـی‌کـــرانـــه ی دریـــــا ببینمت

 

لب تشـنه ی وصـالـم و در ســاغـــر خیـــال
خــواهـــم کـه ای شـــراب گــــوارا ببینمت

 

تـا چشــم بـد، نظـــر نکنــــد بر جمــــال تو
تـــن‌هـــا رهـــا نمـــوده کـه تنهـــــا ببینمت

 

لیـــلای من! بیـــا که درین دشـت پــرمــلال
مجنـــون صفـت به دامــن صحـــرا ببینمت

 

اصـلاً بگو که یوسف زهــــرا چه‌سان کجـا؟
شـــــیـداتـــــر از هـــــزار زلیخـــــا ببینمت

 

گــر نیسـتی مــوافـــق کیــش و مـــرام مـا
گـــو تــا به دِیــــر ، یــا بـه کِلیــسـا ببینمت

 

هرچند شد خـــزان گل عمــرم درین فـــراق
خـواهــم کـه تـا همیــشه شکــوفــا ببینمت

 

در انتظـــار روی تـــو مـــویـــم سـپــید شد
امـّــا نشــد بــــه دیــــده ی بـیــــنـا ببینمت

 

چشمـی نمـــانـده است ببــیـــنـم اگر تـو را
لَختــی بیــــا بــه دیـــده ی معنــــا ببینمت

 

شـاید که نیـست دیـدن رویـت نصـیـب من
پس لااقـــل بـیـــا کــه بـه عـقـبــــا ببینمت

 

(ساقی) بـریـز بـــاده‌ای از سـاغـــر وصـــال
تــا مِـی‌کشان و مَسـت ، بــه دنیــــا ببینمت.

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

(یــا ابــاصـــالــح المهــــدی ادرکنـی)
࿐❁❈❁࿐✿࿐❁❈❁࿐

(میعادگاه عاشقان)

 

امشب که (قـــم) ، میعــادگــاهِ عاشقــان است
شـور و شعـف بـر پــا بـه مُلـک جمکــران است

 

این مسجــد عظمـــا کـه در قــــم گشته بنــیان
رشـک کــلیــسا و کـنِـشـت و بــوســــتان است

 

تــا شـد شکـــوفــا نـوگــل نـرگـس بـه بســتان
در حســـرت دیــــــدار او ـ سَـــــرو روان است

 

از تــــابــش مــــاه جمـــــالــش در سمـــــاوات
خورشــید چـون شمعی میـــان آسمـــان است

 

بــر شـیعیــــان تبـریک می‌گــویــم کــه امشب
میـلاد مهـــدی حضرت صـاحـب زمـــان است

 

اکنــون که عصر غیبـت و چشم انتظــاری‌ست
دل‌هــــا ز سـوز فـــرقتـش آتشـفــشـــان است

 

از پــــرده ی غیـبـت ، اگــر بـیـــرون بـیــــایــد
احیـــاگـــر فصــل بهـــــاران در خـــــزان است

 

بــرخیــز و بشــتاب و بـــزن از پـــرده بیــرون
هرچنــد عصر غیـبـت اسـت و امتحـــان است

 

از ظـــلم و بیـــداد و تجـــاوز ، خلــق عـــالــم
بیچـــاره‌ی حکّـــام و ظـــالـــم پیشگــان است

 

ظــلم و ستــیز و کفـــر و عصیــان و چپـــاول
در کشــور اســــلام ، حتــی تــــوامــــان است

 

از بـــار سـنگیـن ریــــا و جهــــل و حـــرمـــان
دل‌هـا پر از خون‌است و قامت‌ها کمــان است

 

هر کس که خورد از مــال ملـت ، گشـت آبـــاد
وآنکس که خورد از رنج خود بی آشیان است

 

ظـالـم همیشه سفــره‌اش خوشرنگ و خوشـبو
مظــلوم ، دسـتـش از فلاکت ، بر دهـــان است

 

حــق ضعـیفـــان می‌شـود پـــامـــال ، هـــر دم
رونـــق ‌فـــزا سـرمـــایــه ی مستکبـــران است

 

یــارب! رسـان آن مظهــــر عــــدل و کــــرم را
دنیـــای بــی او از عـــدالــت بــی نشـان است

 

گـَــرد فــراقــش گرچــه بــر دل‌هـــا نشــســته
خــاک قـــدومـش تــوتیــــای دیــدگـــان است

 

(ساقی) بــده مـا را دریـــن فرخنـــده میــــلاد
آن سـاغــری که راح روح افـــزای جـــان است.

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

1391

(نوکیسگان)

کن از نوکیسگان دوری، که سر در آخور خویش‌اند
ز بیم خواهشِ درمانده‌ی نانی ، به تشویش‌اند

 

زبان‌باز و دغل‌کار و تهی از اُلفت و مِهرند
سراپا چون ستونِ سُستِ سَقفِ سازه‌ی خویش‌اند

 

اگرچه در خیال خویش، خود را شاه می‌بینند
ولیکن چون گدا در چشم استغنای درویش‌اند

 

ز شوق و شهوتِ شهرت به هر محفل شتابانند
اگر چه بر شکوه و شأن آن محفل ، نیندیش‌اند

 

ندارد حاصلی مِهر و وفا ، با این قماشی که :
به‌کام خویشتن نوش‌ و به‌کام خلق چون نیش‌اند

 

به هنگام تناول آنچنان بیخود شوند از خود
که پنداری به تنهایی ، نظیر گلّه‌ی میش‌اند

 

به غیر از بذر خِفّت را ، نمی‌کارند در عالم
خسیسانی که حتیٰ مالک صد پهنه آییش‌اند ۱

 

امانت‌دار اموال‌اند و سرخوش از متاع پوچ
عقب افتادگان‌اند و گمان دارند در پیش‌اند

 

نمی‌گیرند دستی را ، ز خوی خِسّت و خواری
به دور از رأفت و جود و سخا هستند و بدکیش‌اند

 

عبث هرگز مکن عمر گرانت را تلف (ساقی)
به پای نارفیقانی که : مکّار و بداندیش‌اند .

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
1402/11/20

۱ـ مزرعه ـ کشتزار

(اَلسّلامُ عَلَیکِ یا فاطِمةالزهراء)

(سلاله‌ی رحمت)

 

آیا تو ای سلاله‌ی رحمت! چه آیتی
کِه... دختر رسولی و ، مام امامتی ؟

 

از فرش تا به عرش تورا گفتگو کنند
ای کوثری که ، همسر شاه ولایتی!...

 

ای ماهِ شب‌فروزِ دل و دیده‌ی نبی
کِه... رشک اخترانی و برج سعادتی

 

ای اسوه‌ی عِفاف و شرافت که در جهان
اسطوره‌ی وفا و حیا و نجابتی ـ

 

مام جهان ز زادن تو غَرّه بر خود است
ای قامتت بلند ز عفت... ، قیامتی!!!

 

بر مادران، تو مرجع و بر بانوان، دلیل
چون مظهر شکوهی و ، مهد هدایتی

 

داری مقام "ام ابیها"یی از رسول (ص)
ای دختر پدر ! که تو او را حمایتی

 

ای غمگسار و یار علی که به روزگار
آیینه‌ی تمام نمای صلابتی

 

میلاد توست زینت "روز زن" از شرف
چون مظهر مَحبت و مِهر و کرامتی

 

شد "روز مادر" از تو پرآوازه تا ابد
ای مادری ، که نادره‌ی استقامتی!

 

ای نوبهار حُسن و ملاحت! که در جهان
" زیباترین شکوفه‌ی باغ رسالتی " ۱

 

گویم هرآنچه را به مدیحت چو قطره‌ای ست
از بحر بیکران ، که فزون از عبارتی!

 

(ساقی) چگونه وصف تو گوید درین غزل
ای راز سر به مهر خدا ، بی نهایتی!!!...

 

این بس مقام تو که ز دادار لایزال
بر شیعیان ، شفیعه‌ی روز قیامتی .

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
1402/10/06

۱ ـ استاد مجاهدی

(کوثر)

 

امشب فلک ز مـولـد زهــــرا (س) منـــوّر است
کـآییــنه دار مــاهِ رخـش، شمـس خـــاور است

 

آن زهـــــره ی منــــیـر سمـــــاوات معــــرفــت
در ظـلمتــی عظیـــم فــروزنـــده اختــــر است

 

از عِطـــر جانفــزای گــل یــاس احمـــدی (ص)
خوشبو جهــان چو رایحه‌ای روح پــرور است

 

گـل در بهـــار اگرچه فــراوان به عـــالــم است
این گــل یکی بـوَد که به عـالـم بـــرابـــر است

 

بــر دامــن خـــدیجـــه عطـــا گشـت دختـــری
کـــآرام قـلــب و نــور دو چشــم پیمبـــر است

 

آن دخـتــــری کـــه نـــادره ی کبــــریـــا بــــوَد
از مَـرتبــت ، معلـــّم لعیــــا و هــــاجــــر است

 

آن دختـــری که فخـــر زنـــان است تا به حشر
اسطـوره ی عفــاف زنـــان است و سَرور است

 

وقتی کـه دشمـــن از سر بخـــل و جهـــالتــش
گفتا : رسول فــاقــد نسـل است و ابتـــر است

 

فرمود حق به رغم بخیــلان به مصطفی (ص)
کز منـزلـت ، عطـــا به تو امروز کـــوثـــر است

 

آن کـــوثـــری که آلِ ولایــت ، ز صُلـب اوسـت
شایسته‌همسری‌ست که هـم‌کُفـوِ حیـــدر است

 

آن کـــوثـــری که خلــق جهـانی طفیــل اوست
صــدیقــه‌ ی بتــول ، که زهـــرای اطهـــر است

 

شــالــوده و بهـــانــه ی خلقــت چـــو او بـــوَد
شـــیرازه ی کتـــاب خـــــداونــــد اکبــــر است

 

"لــولاک" در مقــــام مَنـــیـع‌ و رفـیــــع اوسـت
مقصـــود آفـــرینـــش و محبــــوب داور است

 

دارد مقــــــام "ام ابـیـهــــــا" یـــی از پـــــــدر
مــــادر بوَد بـرای پــــدر ، گرچه دختــــر است

 

نــام علــی و فــاطمــه ـ در لــوحــه ی وجــود
همـراه احمـــد ا‌ست که ثبـت و مُصـَــدّر است

 

عنـقـــای آسمـــان نبــــوت چـو احمــــد اسـت
بـالش علــی و فــاطمـــه ‌اش نیز شهپــر است

 

همتـــا نداشـت فــاطمــــه در عـــالــم وجـــود
هم‌کفو او علـی‌ست که شایسته شـوهــر است

 

آنکو که مفتخـــر بوَد از نســل فــاطمـــه ‌است
در این شـب خجسـتـه نشـاطـش مکـــرّر است

 

هر بـانـویی که هست مـریـد و مـرادش اوست
بی شک به روز حشـر ، مبـــرا ـ ز کیفــــر است

 

دارد بس افتخـــار که میــــلاد فــاطمـــه (س)
روز "مقـــــام زن" بـــوَد و "روز مـــــادر" است

 

بنشین بـه زیــر ســایــه ی او در تمــــام عمـــر
بــی بــارگــاه اگرچه بــوَد سـایـه گســتر است

 

طبـــع کـلیـــل مــن ، نتـــوان وصــف او کنـــد
زیـن منـــزلــت که مـــادح او حـــیّ داور است

 

او مــــادر مــن اسـت و منــــم مفتخـــر بـه او
او شــافـی و شفـیعـــه ی ما روز محشـر است

 

(ساقی!) سخـن ز ساغـر و مستی قبیح نیست
وقتی که جـــام ، در کـفِ ساقی کــوثـــر است

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

(حضرت آمّ البنین)

 

آن مَهین بانو که با خورشید نسبت داشته
از ازل ، بر آل پیغمبر ، ارادت داشته

 

بوده خاک پای زهرای بتول و بی گمان
مِهر او را در دل خود بی نهایت داشته

 

گفت بر مولا ، مکن هرگز صدایم فاطمه
پیش فرزندان زهرا ، بس نجابت داشته

 

بعد از آن گفتا که نامم را بخوان: اُمّ البنین
آفرین بر او که این‌گونه ، درایت داشته

 

بود اگرچه همسر مولا ، ولی در خانه‌اش
حرمت زهرای اطهر را ، رعایت داشته

 

چار شیر بیشه‌ی حق را نه تنها مادر است
بر حسین و بر حسن افزون عنایت داشته

 

مادری کرده‌ برای دلبران فاطمه (س)
آنچنانکه شش یل خوش قدّ و قامت داشته

 

جعفر و عثمان و عبدالله و هم عباس را
داده درس عشق چون با عشق اُلفت داشته

 

مادر میر و علمدار رشید کربلا ـ
بوده و این منزلت را ، از لیاقت داشته

 

شمر اگرچه داشت خویشی با وی اما از عناد
ـ با حسین بن علی ـ با او عداوت داشته

 

چار فرزند رشیدش را ، به دشت نینوا
داده در راه خدا ، از بس سخاوت داشته

 

خم به ابرویش ، نیاورده‌‌است بعد از کربلا
بس‌که از اخلاص ، صبر و استقامت داشته

 

هست فرزندش اگر باب الحوائج بی‌گمان
«دامن او را گرفته ، هر که حاجت داشته» ۱

 

(ساقی) دشت بلا را پرورش داده چو شیر
کز شجاعت نیز بر حیدر ، شباهت داشته...

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

 

۱ـ مهدی رحیمی

(راز دل)

 

هر جا که ما ، بدون ریا ، پا گذاشتیم
گویی که پا به دیده‌ی اعدا گذاشتیم

 

آزادگی نگر که : به غفلت‌سرای عمر
دل را نبسته‌ایم و بر آن پا گذاشتیم

 

یک عمر ، در کشاکش دنیا و آرزو ـ
بودیم و پا ، به روی تمنا گذاشتیم

 

شیرین نگشت کام دل از فتنه‌ی رقیب
بر کام‌شان ، اگرچه که حلوا گذاشتیم

 

وقت معامله، دل خود را به نزد دوست
بی واهمه ، ودیعه به سودا گذاشتیم

 

بس طبع مرده را به دمی زنده کرده‌ایم
حتی مسیح را ، ز نفس ، جا گذاشتیم

 

غم‌ ها که دیده‌ایم در این روزگار شوم
ردّی از آن به‌ صورت و سیما گذاشتیم

 

گشتیم چون ملول ز شهر و دیار خویش
گهگاه ، پا به دامن صحرا گذاشتیم

 

از خاکیان بجز غم و محنت ندیده‌ایم
"تا روی خود ، به عالم بالا گذاشتیم" ۱

 

سر خم نکرده‌ایم چو در نزد ظالمان
سر را ، به زیر افسر دنیا گذاشتیم

 

بی بال و پر شدیم اگرچه به روزگار
با جهد ، پا به منزل عنقا گذاشتیم

 

با همت و تلاش ، پی درک مبهمات
پا از ثریٰ ، به سوی ثریا گذاشتیم

 

نقشی ز زندگانی خود را در این غزل
مسطوره‌ای ، برای تماشا گذاشتیم

 

چون مَحرمی نبود که گوییم راز دل
ناچار ، راز دل ، به معما گذاشتیم

 

(ساقی) چو نیست دلبر و دلدار، لاجرم
دل را ، به پای ساغر و صهبا گذاشتیم .

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
1402/09/25

۱ ـ صائب