بدون نرد ذلت ، ساختم کاشانه ی خود را

(آزاده خویی)

 

بــدون نــَــرد ذلّـت، ساختـــم کــاشــانه‌ی خود را
مبــادا تــا کــه بـــازم ، عــــزت مـــردانه‌ی خود را

 

نــدارد حـاصــلی در ایـن دو روز عمـــر بی بنــیان
که از خشت خطـا ، بنـیان کنم کــاشــانه‌ی خود را

 

سـتادم سروسان بر پا که همچون تــاک از حاجت
نســازم خــم به زیــر بــار منّـت ، شــانه‌ی خود را

 

چنــین آزاده‌خــویــی را بـه دنیـــایــی نمی‌بخشم
اگــــر حتیٰ دهــم از کـف، سـرِ فــــرزانه‌ی خود را

 

مکــن ســودا به بـازار خیــانـت طبــع خود هرگـز
مَــده از کـف بــه نــــانــی، کِـلـک آزادانه‌ی خود را

 

بنــــای زنـــدگــی‌ات را مکــن بنـــیان بـه روی آب
که در ســیل فنـــا بیـنی یقیـن ویـــرانه‌ی خود را

 

مشو با غیــر اهـــل درد ، یــار و همــدل و همــدم
که سـازی آگـه از خــود دشمــن بیــگانه‌ی خود را

 

غرض عبــرت بوَد در این حدیث و قصه‌ی مُجمل
بیـــان کــردم کـه دانـی قصّــه و افسانه‌ی خود را

 

شراب از خــون دل گیـــرم بــدون منّـت (ساقی)
ز خـون رَز ، نخواهــم پـُـر کنــم پیمــانه‌ی خود را

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

 

انسان چو با حیوان نشیند خو بگیرد

(هم‌زیستی)

انسان چو با حیوان نشیند خو بگیرد

کــردار و پنـــدار و عمــل از او بگیرد

هـم‌زیسـتی ، تــأثیــر در رفتـــار دارد

هرکس ز همخوی خودش الگو بگیرد

سید محمدرضا شمس (ساقی)

به سرِ کوی تو با سوز و گداز آمده‌ام

✅ 20 مهرماہ، سالروز بزرگداشت حضرت لسان ‌الغیب، حافظ شیرازی بر اهالی شعر و ادب و فرهنگ، گرامی باد.

 

(بر مزار حضرت حافظ)

 

به سرِ کوی تو با سوز و گداز آمده‌ام
به مداوای دل ای محرم راز ، آمده‌ام

 

ایکه در بزم سخن، صدر نشین غزلی
شاعری کوچکم از روی نیاز آمده‌ام

 

مرغ دل در قفس سینه به تنگ آمدہ بود
که به دیدار تو از راہ دراز آمده‌ام

 

تا ز شیراز حضورت ببرم توشه‌ی فضل
از قم از جاده‌ی پر شیب و فراز آمده‌ام

 

تا زنم بوسه به درگاہ رفیعت ز خلوص
با سمند دلِ دیوانه ، بتاز آمده‌ام

 

دل ، چو آهنگ طربخانه‌ی عرفان تو کرد
بی دف و بربط و چنگ و نی و ساز آمده‌ام

 

تو خدای غزل و حکمت و عرفانی و من
سوی درگاه تو ای بندہ نواز ، آمده‌ام

 

همدم شام غریبانه‌ی من شعر تو شد
که ز شام دل زارم ، به حجاز آمده‌ام

 

زائر کعبه‌ی عشق تو شدم از سرِ جان
که به احرام تو در حال نماز آمده‌ام

 

بر درِ میکده‌ی شعر تو ای (ساقی) عشق
بهرِ یک جرعه‌ی پرسوز و گداز آمده‌ام .

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
1373 - شیراز 

همه شب به یاد رویت نظری به ماه دارم

(استحاله)

 

همه شب به یاد رویت نظری به ماه دارم
به جنون کشیده مانم چو به مَه نگاه دارم

 

دل من به جستجویت همه شب بشوق رویت
شده معتکف به کویت چو تو پادشاه دارم

 

نه شب مرا سحرگه نه سحر ز سوزم آگه
که ز سوز هجرت ای مَه! دلِ پر ز آه دارم

 

شده عشق روی دلبر اگرم گناه و کیفر
به یقین هزار دفتر ، سیه از گناه دارم

 

برو کاروان شتابان که منم در این بیابان
به هوای ماه کنعان دل و دین به چاه دارم

 

نه دلِ مرا قراری، نه امیدِ وصل یاری
نه ز بخت انتظاری، نه به دوست راه دارم

 

به در ِ سرای او سر ، بزدم به حلقه ی در
که به سر ز مهرش افسر عوض کلاه دارم

 

شده‌ام اگر غزلخوان، به گل جمال جانان
غم هجر او فراوان ، به دلم نگاه دارم

 

بده (ساقی) آن پیاله که شده مرا حواله
به امید استحاله دل و دین تباه دارم

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

آوای عشق می‌شنویم از صدای تو

(در رثای خسروِ آواز ، استاد شجریان)

 

آوای عشق ، می‌شنویم از صدای تو
وقتی به گوش‌مان برسد "ربنای" تو

 

ای خسروِ ترانه و آوازه خوان عشق!
هرکس که مدعی تو شد ، شد گدای تو

 

نام و نوای توست ، پر آوازه تا ابد...
کی می‌رسد کسی به زمانه به پای تو؟

 

گویی ز تار و پود حریر آفریده است
حلقوم مخملین شده‌ات را ، خدای تو

 

آرام و دلکش‌ست که در خواب می‌برد
نرمین طنینِ زمزمه ی "لای لای" تو

 

ای در نوای نای تو ، صوت فرشتگان!
رفتی به عرش چونکه زمین نیست جای تو

 

در اربعین سروَر و سالار کربلا...
دل‌ها به غم نشست ز داغ عزای تو

 

آتش کشد زبانه ز داغت ، ز سینه ها...
چون شعله‌ای که هست ز سوز صدای تو

 

سرو چمان چو تاک شده خم به بوستان
وقتی که دید ، خم شده قدّ رسای تو

 

بلبل ، خمود گشت و فرو مُرد نغمه ‌اش
وقتی خموش گشت به بستان ، نوای تو

 

از داغ جانگداز تو ای نغمه ساز عشق!
"بیگانه سوخت تا چه رسد آشنای تو"

 

مدح تو نیست درخور طبع قلیل من
تا گوید آنچه را که بوَد در سزای تو

 

وقتی که یک وطن شده وَصّاف حسن تو 
یعنی که عالمی ‌ست به مدح و ثنای تو

 

بیچاره آن‌کسی که پس از مرگ هم ز بخل
می‌سوزد از فنای خود و ، از بقای تو

 

بیچاره تر کسی که ز ذات پلید خود
توهین کند به آن که بوَد ، مبتلای تو

 

آن سفله‌ای که شهره بوَد در تمام شهر
از "ابلهی" ؛ چگونه بداند "بهای" تو ؟

 

تهمت زند به مرده و زنده بشوق نان
نفرین کند ز جهل ، به جای دعای تو

 

نَه عالِم و نه عارف و نَه نکته دان بوَد
کِی می‌توان ، که درک کند اعتلای تو ؟

 

باشد که در معاد ببیند تقاص خویش
افتد ز خودسری و خباثت به پای تو

 

وقتی که "ربنای" تو دل می‌برد ز خلق
یعنی که لطف حق شده شامل برای تو

 

(ساقی) به رسم تعزیت این چامه را سرود
در شام غربتت ز تعب ، در رثای تو...

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)
پنجشنبه شب 99/7/17 مقارن با شام اربعین حسینی (ع)

, حضرت خورشید! سلام علیک

(اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یٰا عَلِی بْن موسَی الرّضاء)

(اذن دخول)

 

حضرت خـــورشـــید! ســـلامٌ علیـک
آیــت تــــوحـیــــــــد! ســـلامٌ علیـک

 

خــاک نشــین حـــــرم خـــواهــــرت
حضرت معصـــومـه‌ی جـــانپـــرورت

 

زائــــر درگــــاه شمـــا از قـــــم است
خسته و درمـانـده و سردرگــم است

 

آمـــده‌ تـــا بــوسـه بـه خــاکـت زنــم
بــوسـه بــه آن درگـــــه پــاکـت زنــم

 

اذن دخـــولـــم نـــدهـــی وای ِ مــن!
گــوش فلـک ، کــــر کنـــد آوای مــن!

 

ای کــه خطـــابخـش همـــه عـــالمی
ســرمـــــه‌ی چـشمــــان بنــــی آدمی

 

راه بــــده بـــر مـــنِ بــی پـــا و ســر
کـن دمـی از عــاطفـــه بـر مــن نظــر

 

آمــــده‌‌‌ام تـــا کــه نگـــــاهــــم کنــی
عفـــو و کـــرم توشه‌ی راهــــم کنــی

 

عبـــد گنـهـکــــار خـــــدایــــم ولـــی
نیست مـــرا جـــــرم بجـــز کــاهلــی

 

ضـــامـــن آهـــوی خــــراسـان تـویی
روز جـــــزا ، شـــافــــع انسـان تـویی

 

ضـــامـــن من بــاش بـه درگـــاه حق
تـا کـه کنــم عـِـــلم و عمـــل منطبـق

 

گرچــه پــریشــانــم و درمـــانـــده‌ام
مضطـــرب الحـــالــم و شـرمنـــده‌ام

 

گرچـه شکسـته‌ست مــرا بــال و پــر
نیست مـــرا جـــز تــو امیـــدی دگــر

 

بــاز بگـــویـــم بــه هــــزاران امیــــد
ای که مـــرادی تو و من هم مـــریـــد

 

حضــرت خــورشــید! پنـــاهـــم بـده 
گرچـه ســــیه‌روی ، تــو راهــــم بـده

 

ای کـــه تــو داری ز دل مـــن خبـــــر
نـــزد خـــــدا آبــــرویـــم را ، بخـــــر

 

گرچـه خـــــدا محــــرم دل‌هـــا بــوَد
عـــالِــم کـــل بــر همـــه دنیــــا بــوَد

 

واســط خیــری چــو بـــه درگـــاه او
خیـــر مــرا خـــواه و بــه او بــازگــو

 

قفـــل مـرا نیست به جـــز تــو کلیــد
نیســتـم از درگـــــه تــــو ، نــاامیـــد

 

قفــــل مــرا ، بــا نگهــی بـــــاز کـــن
مظهــــر اعجــــازی و اعجــــاز کـــن

 

(ساقی) هشــتم بــده جــــام مــــراد
جـــان تـــو و جـــان امـــــامِ جــــواد

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

1388

بغض و حسد و کبر و غرور و کینه

(تکبر)

بغض و حسد و کبرو غرور و کینه

چون جمع شود ، سیاه گردد سینه‌

آن‌دل که بود تهی ازین پنج صفت

آن را تو مخوان دل ، که بود آیینه

سید محمدرضا شمس (ساقی)

هرگز گمان مکن که درختت تناور است

(رسم زمانه)

هرگز گمان مکن که درختت تناور است

از آبروی ماست که بر شاخه‌ات بر است

ما را نیاز نیست به تقدیر ناخلف...

رسم زمانه است که نامرد پرور است

سید محمدرضا شمس (ساقی)

عطر گندم‌زارها از نفخهٔ خوشبوی توست

(قامت دلجو)

 

عطر گندم‌زارها از نفخهٔ خوشبوی توست
پیچ نیلوفر، نماد طره ی گیسوی توست

 

آسمان با آن بزرگی رنگ بازد پیش تو
آبی هفت آسمان از آبی مینوی توست

 

عارفی گفتا که در مسجد به هنگام نماز
قبلهٔ محراب، مایل بر خم ابروی توست

 

چون زلیخا می‌کند افسون ، نگاه مست تو
یوسف کنعان، اسیر نرگس جادوی توست

 

تاب گیسویت ز غنچه برده دل در بوستان
چشم نرگس، مات آن زلفین تو در توی توست

 

لعل لب ‌هایت گرفته باج ، از رنگ شراب
سرخی آلاله ها از سرخی گلروی توست

 

سرو اگر سر می‌کشد پیوسته سوی آسمان
طالب روی تو و آن قامت دلجوی توست

 

ترک چین با آن همه رعنایی و افسونگری
محو زیبایی روی و دیده ی هندوی توست

 

لیلی و شیرین و عذرا و زلیخا هر یکی...
در سپاه گیسوی تو کمتر از یک موی توست

 

گردش چشمان تو چون گردش جام شراب
(ساقی) میخانه، دستان تو و بازوی توست

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)

1383

اربعین آمد و ما لایق راهت نشدیم

(اَلسَّلٰامُ عَلَیْکَ یٰا اَبٰاعَبْدِاللّٰهِ الْحُسَیْن)

(زبان‌حال جاماندگان قافلهٔ اربعین)

 

اربعیـــن آمــد و مــا لایــق راهـت نشــدیـم
در شب عشق ، خبـــردار پگـاهـت نشــدیـم
گرچه امسال هم از خیل سپاهـت نشــدیـم
لایـق دیـدن آن حشمت و جـاهـت نشــدیـم

 

نــام مــا ثبـت ، مبـــادا نکنـی در طــومـــار
بلکــه مــا را ز کــرم ، زائــر کـویـت بشمــار

 

داد با عشـق تو مــادر به دهــان ما را شــیر
عشق تـو کــرد ز کـــردار تو دل را تسخیـــر
راه عــرفــان تـو پـوییــم به لطف تقــدیـــر
گرچـه هسـتـیم گنهکـــار و سـراپـا تقصیــر

 

نظـری کن که جــدا از تو و راهـت نشویـم
غیر راهی که به تو می‌رسد اصـلاً نـرویـم

 

راهِ تـو ، راه خــــداونــد مُکـــرّم بــوده‌ست
راهِ تـو هر کـه رَوَد راه خـــدا پیمـــوده‌ست
هرکه این راه رَوَد در دو جهان آســوده‌ست
غیـر ازین راه رَوَد هر که رهی بیهــوده‌ست

 

مگــذاری کــه رَوَد راه دگـــر ، رهـــرو ِ تـان
گرچه جـز راه تو رفتـن به حقیقـت نتــوان

 

کــربــلا مرکز عشق است و همــه پـرگـاریم
شکـر لِله کــه ز عشقـی ابـــدی سـرشــاریـم
عــالمـی خفتـــه اگــرچـه همگــی بیــداریـم
چون به دل، حـبّ حسین بن علـی را داریـم

 

عشق مـا عشق حقیقی‌ست مجازیش مدان
عاشق آن‌است که در عشق دهد حتی جـان

 

جـان نـاقـابـل مـا ، لایــق درگــاه تـو نیست
آنکه بشناخت تو را بی‌خبر از راه تو نیست
مدّعی طعنـه به ما گر زند ، آگــاه تو نیست
اُف بر آن قـافله‌ای باد که همــراه تو نیست

 

مـا همــه عـاشـق و دیـوانـه‌ی درگاه تـوایـم
تا نفس هست همه پیــرو و همــراه تـوایـم

 

کمتـریــن شـاعـــر درگـــاه تــو هســتم آقــا
عشق تـو کرده به وصف تو زبــان را گـویــا
هرچـه عشق است به غیــر تو بوَد بـی‌معنـا
عشق آن‌اسـت که در آن برسی تــا به خــدا

 

(ساقی) دل‌شده را هـم ، بطلب بــار دگــر
تـا نبسته‌سـت ازیـن دار فنــــا ، بــار سفــر

 

سید محمدرضا شمس (ساقی)